خودروی ارزان و لوازم یدکی گران
جعفر نصیری، تولیدکننده مجموع
قفلهای سوئیچی اعم از استارت، درها، داشبورد، صندوق و نوارهای آببندی
خودرو نسبت به حضور پررنگ خودروهای چینی در بازار ایران هشدار داد و گفت:
امروز حضور خودروهای چینی در بازار خودروی داخل باید جدی گرفته شود. حدود
۳۵درصد بازار ایران مربوط به مدلهای چینی است و حتی زمان تعیین کردهاند
که تا دو سال آینده این آمار به ۵۰درصد میرسد.
او افزود: در این مسئله حضور
نهادهایی مانند شورای رقابت را نداریم ضمن آنکه در بخش تامین قطعات از
قطعهسازان ایرانی استفاده نمیشود.این فعال صنعت قطعه ادامه داد: به نوعی
خودروسازان چینی در حال نفوذ به بازار خودروی ایران هستند و اگر برای این
موضوع چارهاندیشی نشود باید منتظر بود بازار تقاضا با نرخ مناسبی که این
خودروها دارند بهطور کامل به سمت خودروهای چینی حرکت کند.
وی اظهار کرد: به
نوعی آنها نبض بازار را در دست دارند بنابراین داخلیسازی این خودروها جای
تردید دارد و تا امروز هیچیک از قطعات این خودروها داخلیسازی
نشدهاند.اجبار ۴۰درصد داخلیسازی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای
تمام مدل خودروهایی است که در داخل کشور تولید دارند.
نصیری در اینباره
نیز توضیح داد: چینیها به دنبال بازار برای کالاهای خود هستند و حاضر
نیستند درصدی از بازار خود را از دست بدهند ازاینرو راههای نگه داشتن
بازار را به خوبی میدانند. امروز برای داخلیسازی قطعات خودروهای چینی به
کدام قطعهساز ایرانی سفارش داده شده یا حتی مذاکره انجام شده است؟
پارکینگهای خودروسازان چینی در ایران مملو از خودرو است در حالی که برای
تولید قطعات آنها با هیچیک از قطعهسازان ایرانی گفتوگویی نشده
است.
مدیرعامل شرکت نصیر درباره شگرد خودروسازان چینی برای داشتن بازار گفت و
عنوان کرد: آنها به نوعی قانون را دور میزنند و شاید در خط تولید این
خودروها در داخل بحث رنگ و مونتاژ که ۲۰درصد میشود را لحاظ میکنند
درحالیکه نباید این را بهعنوان داخلیسازی قلمداد کرد چراکه در عمل از
فناوری خاصی استفاده نمیشود و ارزشافزودهای برای اقتصاد و صنعت کشور به
همراه ندارد.وی ادامه داد: این ۲۰درصد برای ادامه کار تولید تا دو سال کافی
است و پس از این مدت مدل جدیدی وارد شده و این روند ادامه پیدا میکند، به
این شکل هیچ قطعهای در کشور بومیسازی نمیشود.
نصیری در ادامه به سایر
چالشها در بحث داخلیسازی قطعات چینی اشاره کرد و گفت: البته یادآوری این
نکته ضروری است که نمیتوان به سمت بومیسازی قطعات خودروهای چینی رفت زیرا
تنوع این خودروها بسیار بالاست و تیراژها توجیه اقتصادی برای سرمایهگذاری
و قالبسازی در ایران ندارد. امروز که شرکتهای چینی هر ماه تغییراتی را
در خودروهای خود به وجود میآورند و هر ماه یک مدل وارد بازار ایران
میکنند قطعهساز ایرانی نمیتواند برای ۳ تا ۴هزار دستگاه سرمایهگذاری
داشته باشد.
وی افزود: امروز سرمایهگذاری حتی برای تولید یکصد هزار قطعه با
احتیاط انجام میشود زیرا مشخص نیست سرمایه برگردد یا سودی برای واحد
تولیدی بهدنبال داشته باشد. یکی از شگرد چینیها این است که با تنوع محصول
راهی برای داخلیسازی محصولات خود برای قطعهسازان غیرچینی نمیگذارند.این
فعال قطعه همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این تنوع برای خود
قطعهسازان چینی توجیه اقتصادی دارد، گفت: سالانه تولید خودرو در چین بیش
از ۲۰میلیون دستگاه است و این تیراژ خودروهای چینی تولید قطعات را برای
آنها توجیهپذیر میکند به طوری که تولید در مقیاس، ساخت قطعات را برای
قطعهسازان چینی سودآور کرده است.نصیری در ادامه به نرخ بالای قطعات لوازم
یدکی این خودروها اشاره کرد و گفت: اما برعکس در بازار لوازم یدکی نرخ
قطعات چینی بسیار سرسامآور است.
امروز قطعات لوازم یدکی خودروهای داخلی
مانند پژو، پراید و... بسیار پایین است بهطورنمونه با صد تا ۱۵۰ هزار
تومان میتوان چراغ جلوی پژو را با بهترین نشان (برند) خرید و نصب کرد اما
برای خودروهای چینی نرخ یک میلیون و بالاتر است. فاصله قیمتی قطعات
خودروهای چینی با سایر خودروها بسیار زیاد است و با سایر مدلها قابل
مقایسه نیست و قطعهسازان چینی سود خود را از بازار لوازم یدکی بهدست
میآورند. در اینباره نظارتی وجود ندارد و به این معضل رسیدگی نمیشود.
روند عادی توسعه و تلاش برای رسیدن
اما به اعتقاد برخی
قطعهسازان چنین مسئلهای ناشی از ناتوانی قطعهسازان داخلی در امر رقابت
است و چنین استدلالهایی را نمیپذیرند. علیاکبر جوانروح، عضو انجمن
سازندگان قطعات و مجموعههای خودرویی، گفت: نمیتوان ورود محصولات را محدود
کرد به این دلیل که نمیتوانیم با آنها رقابت کنیم چنین خواستهای
انحصارطلبی است؛ راهکار این نیست.او افزود: بازار طبیعی اینگونه است که
محصولات مختلف عرضه شود و کسی در بازار باقی بماند که توان رقابت داشته
باشد و بتواند مشتری بیشتری جذب کند. امروز حضور محصولات چینی در تمام
بخشها وجود دارد و این معضل مربوط به توان رقابت نداشتن تولیدات داخلی
است.
باید سعی کنیم قطعات سایر خودروها را بسازیم و خود را محدود به بازار
داخل نکنیم.این فعال صنعت قطعه ادامه داد: باید برای داشتن بازار توان
قطعهساز ایرانی ارتقا پیدا کند، قرار نیست کشورهای دیگر توقف کنند تا
بتوانیم به آنها برسیم. توسعه و پیشرفت هر روز در حال اتفاق است و ارتقای
فناوری وجود دارد و این ما هستیم که بهعنوان صنعتگر ایرانی باید خود را به
این سطح از توسعهیافتگی برسانیم.
ضمن اینکه این مسئله تنها مربوط به
خودروهای چینی نیست و برای خودروهای ژاپنی و همچنین سایر مدلهای خودروهای
وارداتی صادق است. با این شرایط این قطعهساز ایرانی است که باید خود را با
شرایط امروز بازار منطبق کند. عضو انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای
خودرویی اظهار کرد: طبیعی است در کشورهای صنعتی مدلها سالانه تغییر کند.
هر خودروسازی که با تیراژ بالا در حال تولید است مدلهای خود را سال به سال
تغییر میدهد و با تولید یکمیلیون دستگاه مدل تغییر پیدا میکند.
نمیتوان مانع توسعه دنیا شد زیرا نمیتوانیم به آنها برسیم. رقابت واقعی
یعنی تلاش کنید تا سهم بیشتری در بازار هدف خود داشته باشید.وی در ادامه به
یکی از چالشهای بنیادی صنعت قطعه پرداخت و گفت: واحدهای تولید داخل
بهنوعی انحصاری شدهاند و هزینهای به کارفرما میدهند و فعالیت انجام
میشود. امروز مهندسان داخلی در صنعت قطعه بیش از آنکه به دنبال خلاقیت و
نوآوری باشند به روند عادی تولید همچون گذشته عادت کردهاند و همان را
تکرار میکنند. برای رقابتپذیر شدن صنعت قطعه ایران نیاز است تمام
ساختارها تغییر کند.او تاکید کرد: خودرو محصولی مانند شکر نیست که انحصار
آن، به شرکتی داده شود، این صنایع اگر بخواهند بازار خود را توسعه دهند
نیاز به خلاقیت دارند. اگر مهندسان نوآوری ندارند نباید کار را به آنها
سپرد.این قطعهساز به صادرات قطعه به کشورهای چین و اروپا اشاره و اظهار
کرد: امروز شرکت ما بهوسیله شرکتهای بازرگانی داخلی به چین و اروپا
صادرات دارد پس میتوان با چینیها نیز وارد رقابت شد.
جوانروح گفت:
خودروساز و قطعهساز داخلی باید بتوانند در بازار رقابت کنند و حضور فعال
چینیها در حالی است که آنها کمتر از ۲ دهه به این صنعت وارد شدهاند اما
ایران تجربه ۵۰ ساله دارد و این فاصله در بخش پیشینه و بازار ضد یکدیگر
هستند.
سخن آخر
این نویدبخش خوبی است که صنعتگر به انتقاد از خود
بپردازد و این سبب میشود با باور داشتن ضعفها، بهدنبال راهکار باشد و او
آگاه است که صنعت دنیا وقفه زمانی ندارد و برای توسعه لحظه به لحظه در حال
تلاش و کوشش است.