اصرار بر یک تناقض؛ چرا قیمت‌گذاری دستوری کیفیت خودرو را فرسوده می‌کند

به گزارش خودروکار - کیفیت در صنعت، مفهومی تزئینی یا شعاری نیست؛ ارتقای کیفیت نیازمند مجموعه‌ای از پیش‌شرط‌هاست: سرمایه‌گذاری مستمر، ثبات مالی، دسترسی به فناوری و وجود انگیزه اقتصادی.

در صنعتی مانند خودرو، که ساختار آن به زنجیره‌ای گسترده از قطعه‌سازان وابسته است، این عوامل نقشی تعیین‌کننده دارند. با این حال، قیمت‌گذاری دستوری عملاً این بستر‌ها را تضعیف کرده و فضای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی بلندمدت را از فعالان صنعت گرفته است.

قطعه‌سازان، به‌عنوان ستون فقرات تولید خودرو، بار‌ها نسبت به پیامد‌های این سیاست هشدار داده‌اند. هزینه مواد اولیه، نوسانات نرخ ارز و فشار‌های مالی، واقعیاتی هستند که در قیمت‌های تکلیفی بازتابی ندارند. در چنین شرایطی، حاشیه سود بنگاه‌ها به حداقل می‌رسد و کاهش هزینه‌ها به یک الزام تبدیل می‌شود؛ الزامی که اغلب به تعویق سرمایه‌گذاری، افت کیفیت یا حذف پروژه‌های توسعه‌ای منجر می‌شود.

این چرخه معیوب بیش از آن‌که ریشه در ضعف مدیریت داشته باشد، حاصل چارچوب سیاست‌گذاری است. خودروسازان نیز در همین محدودیت‌ها عمل می‌کنند. توسعه پلتفرم‌های جدید، بهبود استاندارد‌های ایمنی و ارتقای کیفیت محصولات، نیازمند منابع مالی پایدار است؛ منابعی که در شرایط شکاف میان قیمت فروش و هزینه واقعی تولید، به‌سختی تامین می‌شوند. نتیجه، ادامه تولید خودرو‌هایی است که با انتظارات مصرف‌کننده امروز فاصله دارند.

نکته قابل توجه آن‌که قیمت‌گذاری دستوری حتی با هدف اعلامی حمایت از مصرف‌کننده نیز به نتیجه مطلوب نرسیده است. تجربه نشان می‌دهد کنترل مصنوعی قیمت، اغلب به کاهش کیفیت، افزایش هزینه‌های نگهداری و افت ایمنی ختم می‌شود. در نهایت، مصرف‌کننده بهایی بیش از قیمت کارخانه می‌پردازد؛ بهایی که نه در فاکتور خرید، بلکه در تعمیرات مکرر، استهلاک بالا و کاهش ارزش خودرو نمایان می‌شود.

در اغلب اقتصاد‌های صنعتی، تنظیم بازار خودرو از مسیر رقابت، شفافیت و نظارت کیفی انجام می‌شود، نه تعیین دستوری قیمت. دولت‌ها به‌جای مداخله مستقیم، بر ارتقای استانداردها، تقویت رقابت‌پذیری و حمایت هدفمند از مصرف‌کننده تمرکز می‌کنند؛ رویکردی که هم تولیدکننده را به بهبود کیفیت ترغیب می‌کند و هم منافع مصرف‌کننده را در بلندمدت حفظ می‌کند.

تداوم وضعیت فعلی، به معنای ادامه فرسایش کیفیت و تعمیق شکاف میان سیاست‌گذاری و واقعیت‌های تولید است. اگر کیفیت قرار است به یک هدف واقعی تبدیل شود، بازنگری جدی در سیاست قیمت‌گذاری اجتناب‌ناپذیر است. کیفیت، حاصل دستور نیست؛ محصول اقتصادی است که بتوان آن را پیش‌بینی و برای آن برنامه‌ریزی کرد. خبر قطعه