تولید افت کرد، فروش بالا رفت؛ معادله معکوس خودروسازان در مهرماه
به گزارش خودروکار - در مهرماه ۱۴۰۴، مجموع تولید خودروهای سواری در کشور نسبت به ماه قبل اندکی کاهش یافته است. با این حال، ایران‌خودرو همچنان در جایگاه نخست تولید قرار دارد و سایپا نیز با فاصله‌ای نه‌چندان زیاد در رتبه دوم ایستاده است.
خبر قطعه – بر اساس آمارهای ارائه‌شده در این گزارش که به همت انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو استان تهران تهیه شده و قرار است این ماه نما آماری از این پس به‌صورت مستمر توسط انجمن منتشر شود، تیراژ تولید خودروهای سواری در ۶ ماهه امسال حدود ۳۸۹ هزار دستگاه بوده است؛ این ارقام نسبت به مدت مشابه سال گذشته که حدود ۴۲۸ هزار دستگاه بوده، کاهش جزئی را نشان می‌دهد؛ موضوعی که به‌گفته کارشناسان، بیشتر ناشی از محدودیت‌های تأمین قطعه، نوسان نرخ ارز و تأخیر در اجرای برنامه‌های توسعه‌ای خطوط تولید است.
در بخش خودروهای تجاری نیز افت محسوسی مشاهده می‌شود. مجموع تولید در این گروه برای دو خودروساز اصلی کشور حدود ۶۲ هزار دستگاه گزارش شده است. در حالی‌که ایران‌خودرو سهم کمتری نسبت به سایپا دارد، اما هر دو شرکت نسبت به نیمه نخست سال روند باثبات‌تری را تجربه کرده‌اند.
بر اساس محاسبات ارائه‌شده، سهم ایران‌خودرو از کل تولید خودرو کشور در این بازه ۷۰.۷ درصد برآورد می‌شود و سایپا نیز ۲۹۰۳ درصد از تولید را به خود اختصاص داده است.
در مقایسه با سال گذشته، تغییر محسوسی در این نسبت مشاهده نمی‌شود و ساختار بازار خودرو ایران همچنان دو قطبی باقی مانده است.
در بخش فروش، هر دو شرکت نسبت به سال قبل رشد ریالی قابل توجهی ثبت کرده‌اند.
درآمد حاصل از فروش ایران‌خودرو در ۶ ماه امسال ۲۱۰.۷۰ هزار میلیارد ریال و برای سایپا حدود ۴۸.۸۵ هزار میلیارد ریال اعلام شده است. این رشد عمدتاً ناشی از افزایش نرخ ارز و تعدیل قیمت محصولات در کارخانه بوده است، نه افزایش تیراژ تولید.
یکی از شاخص‌های مهم مورد بررسی در گزارش، نسبت خرید داخلی به کل فروش است که بیانگر سهم قطعات داخلی در تولید خودرو است.
این نسبت برای ایران‌خودرو در شهریورماه ۷۶.۰۹ و برای سایپا ۲۳.۰۱ محاسبه شده است؛ به این معنا که بیش از نیمی از هزینه‌های تولید به خرید قطعات داخلی اختصاص یافته است.
بهبود جزئی این شاخص نسبت به ماه قبل نشان‌دهنده افزایش توان تأمین قطعه از تولیدکنندگان داخلی است، هرچند وابستگی به واردات در قطعات اصلی همچنان باقی است.
در بخش بازار سرمایه، ارزش ریالی سهام ایران‌خودرو ۱۰۳.۰۶ و ۶۴.۳۶ هزار میلیارد ریال برای سایپا اعلام شده است.
با درنظر گرفتن نرخ آزاد ارز، ارزش دلاری بازار ایران‌خودرو حدود ۱.۰۳ میلیارد دلار و سایپا حدود ۰.۶۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
این ارقام نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های مالی و بدهی انباشته، همچنان اعتماد نسبی بازار سرمایه به این دو شرکت حفظ شده است.
در بخش تحلیلی گزارش، با اشاره به احتمال فعال‌سازی «مکانیزم ماشه» و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، سه سناریو برای آینده صنعت خودرو ترسیم شده است:
سناریوی بدبینانه: کاهش ۵۰ درصدی تیراژ تولید در صورت تشدید محدودیت‌های واردات قطعه.
سناریوی میانی: افت ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید در صورت تداوم وضعیت کنونی اقتصادی.
سناریوی خوش‌بینانه: افزایش محدود تولید در صورت ثبات نرخ ارز و بهبود نقدینگی زنجیره تأمین.
جمع‌بندی داده‌های ماه نمای مهر ۱۴۰۴ نشان می‌دهد صنعت خودروی ایران در وضعیت «ثبات شکننده» قرار دارد.
تولید نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری نداشته، اما ظرفیت رشد نیز بسیار محدود است. سه عامل اصلی که مانع رشد تولید هستند عبارت‌اند از: کمبود نقدینگی، بدهی انباشته به قطعه‌سازان، و نوسانات نرخ ارز.
ایران‌خودرو و سایپا با وجود حفظ سهم بالا در تولید، برای حفظ جایگاه خود در بازار داخلی ناگزیر از اجرای اصلاحات ساختاری، توسعه محصولات جدید و کاهش وابستگی ارزی خواهند بود.
