آیا ممنوعیت خودروهای بنزینی در آینده مؤثر واقع خواهد شد

یکی از راهبردهای پیشنهادی که گفته می شود می تواند موضوع تغییرات آب و هوایی را هدف قرار دهد کاهش آلاینده های گاز گلخانه ای از طریق تشویق مردم به استفاده از خودروهای برقی است، دلیلی هم که می آورند این است که منابع تولید و توزیع برق مورد استفاده برای شارژ خودروهای برقی بسیار متنوع است و به تدریج انرژی های تجدیدپذیر مثل باد و خورشید بیشتر به خدمت گرفته می شوند و به تدریج سوخت های فسیلی سهم کمتری پیدا خواهند کرد.

اما از 2 میلیارد خودروی بنزینی در حال تردد در دنیا فقط 270 میلیون دستگاه خودروی پلاک شده در ایالات متحده در خیابان ها و جاده ها درحال حرکت هستند و تبدیل این حجم از خودرو به خودروهای برقی تا چه حد امکان پذیر است؟

در سال 2020، گاوین نیوسام، فرماندار ایالت کالیفرنیا اعلام کرد که بعد از 2035 اجازه فروش خودروهای بنزین سوز در این ایالت داده نمی شود. مخصوصاً این که 50 درصد از گازهای گلخانه ای در کالیفرنیا را سیستم حمل و نقل این کشور به وجود می آورد. این ممنوعیت شامل حال همه خودروهای هیبریدی [دوگانه برقی-الکتریکی] و به طور کلی همه خودروهایی که لوله اگزوز دارند می شود.

این حکم حکومتی فرماندار کالیفرنیا بسیاری از پرسش ها را بی پاسخ گذاشته است. اولین سؤال این است که با توجه به این موضوع که زمان تعیین شده در آینده بسیار دور است، آیا ضمانت اجرایی آن هم به همین نسبت کاهش پیدا نمی کند؟ آیا یک دست می تواند صدا داشته باشد و آیا انجام این حکم در یک ایالت می تواند 49 ایالات دیگر را ترغیب یا وادار به انجام این کار کند؟

در سال 2018، سهم فروش خودروهای برقی از بازار خودروی آمریکا 2 درصد بود و در ایالت کالیفرنیا به 8 درصد رسیده بود. ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی در کالیفرنیا ممکن است باعث بسط خودروهای برقی شود اما با ریسک بالایی همراه است.

شاید این حکم حکومتی فرماندار کالیفرنیا روی این رأی دهندگان این ایالت تأثیر زیادی داشته باشد، مخصوصاً که این ایالت نسبت به سایر ایالات بیشتر از همه به محیط زیست علاقه نشان می دهد.

برعکس مالیات بر کربن که می تواند برای مصرف کنندگان امروز هزینه داشته باشد، یک حکم حکومتی و اعلام ممنوعیت بیشتر جنبه التیماتوم دارد و شاید آثار مثبتی هم برجای بگذارد. همچنین برخلاف مشوق های حکومتی مثل اختصاص یارانه یا تخفیف یا معافیت مالیاتی، احکام حکومتی یا ممنوعیت نیازی به حمایت های فدرالی یا تخصیص بودجه ندارد اما به همان نسبت هم انگیزه برای انجام آن به اندازه کافی جدی نیست.

با این حال اقتصاددانان به طور کلی از اقدام هایی مثل ممنوعیت خیلی استقبال نمی کنند. تحقیقات اخیر new research هم نشان داده اند برای آن که ممنوعیت تأثیر داشته باشد باید شرایطی هم فراهم باشد. البته مواردی هم وجود دارد که این احکام و ممنوعیت ها مؤثر واقع شده اند از جمله ممنوعیت فروش و توزیع کلروفلوروکربنها sale and distribution of chlorofluorocarbons (CFCs) در ایالات متحده که موفق هم بوده است.

اما در موضوع ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی منوط به فراهم بودن شرایط از جمله میزان جایگزینی خودروهای برقی به جای بنزینی است. برای این کار هم باید خودروهای برقی واقعاً جایگزین مناسبی برای خودروهای برقی از لحاظ قیمت خرید، راحتی استفاده،‌ برطرف شدن موانعی مثل اضطراب پیمایش و غیره باشند.

اگر شرایط مناسب باشد و خودروهای برقی بتوانند جایگزین مناسبی برای خودروهای بنزینی باشند، دیگر حتی نیازی به ممنوع کردن یا حکم دادن نخواهد بود. به بیان دیگر اگر خودروهای برقی جایگزین مناسبی نباشند، جایگزین کردن آن به خواست حکومت برای آنها هزینه های خیلی زیادی خواهد داشت.

شاید بهتر باشد که علاوه بر بهبود خودروهای برقی به عنوان جایگزین مناسب خودروهای بنزینی، به جای ممنوعیت از اهرم های قوی تری مثل مقررات، قوانین و مالیات های سنگین بر آلاینده های کربنی استفاده کرد. مالیات بر کربن بازار را به سمت خودروهای برقی سوق خواهد داد. در حال حاضر 25 کشور در دنیا مالیات کربن وضع کرده اند از جمله کانادا، آفریقای جنوبی و سوئد. به این ترتیب متساعدکنندگان آلایندگی برای کاهش هزینه و کم کردن مالیات مجبور به رعایت قوانین سخت گیرانه خواهندبود. با این حال، در ایالات متحده، مالیات کربن هم روش خیلی مؤثری نیست چون سیاستمداران برای جمع آوری رأی نمی توانند روی آن حساب باز کنند چون اگر حامی مالیات بر کربن باشند، در بین مردم آمریکا که در برابر پرداخت مالیات مقاومت می کنند، محبوبیت خود را از دست می دهند. بنابراین در مقایسه با کشورهای اروپایی مثل سوئد، شاید حکم حکومتی و ممنوعیت بهتر از مالیات بر کربن نتیجه بدهد.

هر چقدر شبکه جایگاه های عمومی شارژ بزرگتر می شود، اضطراب پیمایش [ترس از این که باتری تمام شود و خودرو به جایگاه شارژ نرسد] کاهش می یابد در آن صورت رغبت مردم هم به خودروهای برقی بیشتر خواهد شد.