ایران در پیچ انرژی پاک/ کمبود ایستگاههای شارژ، ترمز گسترش خودروهای برقی
به گزارش خودروکار - خبرنگار خودروکار، با توجه به چالشهای بلندمدت در حوزه آلودگی کلانشهرها، محدودیتهای منابع انرژی فسیلی و فشارهای اقتصادی ناشی از مصرف بنزین، توسعه زیرساختهای شارژ خودروهای برقی یک راهکار راهبردی محسوب میشود. با این حال، نبود شبکه گسترده شارژ در شهرها و جادههای کشور، یکی از مهمترین موانع گسترش این نوع خودروها است.
در سالهای اخیر، مدلهای مختلف خودروهای برقی و پلاگینهیبریدی وارد یا تولید شدهاند، اما تعداد نقاط شارژ موجود در کشور همچنان محدود و پراکنده است. این شکاف میان افزایش تمایل به استفاده از خودروهای برقی و کمبود ایستگاههای شارژ باعث شده بسیاری از مصرفکنندگان از نگرانی یا ترس از تمام شدن شارژ هنگام سفر رنج ببرند. در شرایطی که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته، تقریبا هر چند کیلومتر یک نقطه شارژ عمومی وجود دارد، راننده ایرانی ناگزیر است به شارژ خانگی اکتفا کند یا برای شارژ خودرو مسیرهای طولانی طی کند؛ وضعیتی که امکان ترویج واقعی خودروهای برقی را کاهش میدهد.
کلانشهرهای ایران، از تهران تا اصفهان، مشهد و تبریز، سالهاست با معضل آلودگی هوا دستوپنجه نرم میکنند در حالی که خودروهای برقی میتوانند سهم بزرگی در کاهش این بحران داشته باشند، اما بدون توسعه ایستگاههای شارژ عمومی، استفاده گسترده از آنها در عمل ممکن نیست.
در فضاهای شهری، جایگاههای شارژ میتواند در پارکینگهای عمومی، مراکز خرید، ساختمانهای اداری، مجتمعهای مسکونی، مراکز فرهنگی و حتی کنار خیابانها نصب شوند. حضور این ایستگاهها نهتنها اطمینان خاطری برای رانندگان ایجاد میکند، بلکه باعث میشود فرهنگ استفاده از خودروهای برقی در جامعه نهادینه شود. از سوی دیگر، دولتهای محلی و شهرداریها میتوانند با حمایت از بخش خصوصی، ایجاد این زیرساختها را تسهیل کنند. تجربه کشورهای پیشرو نشان داده که عرضه زیرساخت مناسب، مهمترین محرک افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی است.
اگرچه وجود ایستگاههای شهری ضروری است، اما نقش جادههای بینشهری در این چرخه حتی حیاتیتر است. در حال حاضر بسیاری از خودروهای برقی و پلاگینهیبریدی فعلی توانایی پیمایش متوسطی دارند و نبود ایستگاه شارژ سریع در جادهها میتواند سفرهای بینشهری را برای مالکان این خودروها غیرممکن کند. در مناطقی مانند محورهای پرتردد تهران–اصفهان، تهران–شمال، مشهد–نیشابور و شیراز–بوشهر، نصب ایستگاههای شارژ سریع میتواند نقطه عطفی در توسعه سفرهای پاک باشد.
توسعه ایستگاههای شارژ نیازمند برنامهریزی دقیق و هماهنگی میان نهادهایی مانند وزارت نیرو، وزارت صمت، شهرداریها، شرکتهای برق منطقهای و بخش خصوصی است. چالشهایی همچون نیاز به افزایش ظرفیت شبکه برق، تعیین تعرفههای مناسب برای شارژ، استانداردسازی تجهیزات و مکانیابی اصولی جایگاهها از جمله موضوعاتی است که باید بهطور همزمان مدیریت شود. در همین راستا، تدوین یک نقشه ملی توسعه ایستگاههای شارژ ضروری به نظر میرسد؛ نقشهای که اولویتها را مشخص کرده و سرمایهگذاریها را هدایت کند.
موضوع دیگری که نباید نادیده گرفته شود، استانداردسازی فناوری است. کشورهای مختلف از استانداردهای متفاوتی برای شارژ سریع و معمولی استفاده میکنند در چنین شرایطی ایران باید با انتخاب استانداردهایی هماهنگ با آینده صنعت خودروی جهان، از سردرگمی مصرفکنندگان و اختلاف میان تولیدکنندگان جلوگیری کند.
براین اساس توسعه زیرساختهای شارژ نهتنها یک ضرورت زیستمحیطی به شمار می رود، بلکه فرصتی اقتصادی نیز محسوب میشود. تولید شارژرهای خانگی و عمومی، ساخت تجهیزات الکترونیکی مرتبط، نصب و نگهداری جایگاهها و حتی ایجاد مشاغل تخصصی در حوزه مدیریت انرژی، همه از جمله فرصتهایی هستند که میتوانند به اشتغالزایی کمک کنند.
تجربه جهانی نشان میدهد که بدون زیرساخت شارژ گسترده، فراگیر شدن خودروهای برقی ممکن نیست. اگر ایران خواستار عقب نماندن از موج جهانی حملونقل پاک است، باید هرچه سریعتر به سمت توسعه شبکهای قابل اتکا از ایستگاههای شارژ شهری و بینشهری حرکت کند. به طور قطع سرمایهگذاری در این حوزه، سرمایهگذاری در آیندهای پاکتر، آرامتر و اقتصادیتر است؛ آیندهای که در آن خودروهای برقی از یک انتخاب لوکس، به یک ابزار ضروری زندگی روزمره تبدیل شدهاند.
