یادداشت/
تصادف و آستانه تحمل رانندگان
کارشناسان در بروز تصادف ۴ عامل انسان، جاده، خودرو و محیط را موثر میدانند.
به گزارش خودروکار، برمبنای بررسیها و تجزیه و تحلیلهای انجامشده در کشور، علت ۹۰ تا ۹۵ درصد تصادفها عامل انسانی شناخته شده است. از جمله عوامل انسانی موثر در بروز حوادث مربوط به رانندگی میتوان به این موارد اشاره کرد:
تخلفها و خطاهای رانندگی: این عامل نادیده گرفتن مقررات راهنمایی و رانندگی، خطاهای خطر ناک و لغزشهای که بیخطر هستند را شامل میشود. خواب و رانندگی: خستگی منجر به تحلیل توان تصمیمگیری خواهد شد. کارشناسان یکی از عوامل تصادف را «خستگی» راننده میدانند و براساس پژوهشهای انجامشده ۷ درصد تصادفها را به این بخش نسبت دادهاند. عملکرد راننده در زمانهای خاص: کارشناسان ساعتهایی از شبانهروز که احتمال تصادف بیشتر است را «ساعتهای سیاه» مینامند.
براساس دادههای حاصل از پژوهشهای انجام شده بیشتر تصادفها در نخستین ساعتهای روز رخ میدهد. میزان بروز تصادف از ساعت ۰ تا ۳ صبح حدود ۲۷ درصد، ۸ تا ۱۱ حدود ۳ درصد و از ساعت ۲۰ تا ۲۴ حدود ۱۰ درصد افزایش پیدا میکند. البته بهموارد دیگری هم در این زمینه میتوان اشاره کرد، اما بنابر اختصار کلام به همین اندازه بسنده میشود. مسئله مورد بحث در این مقاله، «آستانه تحمل شهروندان در رانندگی» است. رانندگی یک پدیده اجتماعی است که نیاز به شناسایی ابعاد زیربنایی مانند موضوعهای فرهنگی، آموزشی، روانی و جامعهشناسی دارد.
آستانه تحمل در روانشناسی اصطلاحی بهنام آستانه تحمل وجود دارد. این اصطلاح برای نشان دادن بیشترین میزان صبر و شکیبایی افراد در موقعیتهای اضطرابآور و عصبانیکننده بهکار میرود. صبر را میتوان با مفاهیمی همچون آستانه تحمل، بردباری و ظرفیت تابآوری در رفتارشناسی معنا کرد که از دیدگاه روانشناسی برای زندگی بهتر افراد توصیه میشود. داشتن صبر و تابآوری، اتفاقهای خوشایندی را بهدنبال دارد.
مطالعات نشان میدهد صبر برای زندگی بهتر و مسالمتآمیز، مولفهای ضروری است و بدون این مهارت، رفتار افراد در بخشهای گوناگون اقتصادی، اجتماعی، روابط بینفردی و عاطفی بهراحتی شکننده خواهد بود. یکی از معضلات جدی که در سوانح رانندگی موجب مرگومیر میشود، کاهش آستانه تحمل بین افراد است. این مطلب از دید مدیران دولتی نیز پنهان نمانده و در سال ۹۶ در نخستین همایش روانشناسی به آن اشاره شد.
موضوعهای مورد تاکید در همایش یادشده «توجه به عامل انسانی از جبنههای گوناگون فرهنگسازی و توجه به روانشناختی فردی و اجتماعی است که بنابر ضرورت این مسئله نسبت به برگزاری گنگره ملی روانشناسی و ترافیک اقدام شده است» و همچنین «کاهش آستانه تحمل نشانهای از اختلال روان و در رفتار رانندگی افراد بسیار تاثیرگذار است. افراد مضطرب رانندگی تهاجمی دارند که این موضوع بروز تصادفها رانندگی را چند برابر میکند و در رانندگان جوان نمود بیشتری دارد».
براساس آمارها در سال ۸۴ تعداد کشتهشدگان بر اثر تصادف ۲۷ هزار نفر بوده که سال ۹۶ به حدود ۱۷ هزار نفر کاهش یافته، در سال ۹۷ این آمار ۴ درصد افزایش را نشان میدهد. چه عواملی باعث این افزایش شده و چگونه باید این عوامل را بررسی کرد؟ بحران اقتصادی سال ۹۷ و تغییرات نرخ ارز در کشور باعث گرانی اقلام گوناگونی در بازار شده که از جمله این اقلام میتوان از افزایش نرخ چند صد درصدی قطعات خودرو نام برد که میتوان آن را عاملی برای ایجاد اضطراب و تشویش مردم دانست. موضوع دیگری که میتوان به آن اشاره کرد و منجر به ناهنجاریهای رفتاری شده، معضل ترافیک است.
نشستن طولانیمدت پشت فرمان خودروها موجب سردرگمی و کلافه شدن افراد خواهد شد و در صورتی که رانندگان و عابران نتوانند در این شرایط خودکنترلی داشته باشند، ممکن است یک حادثه کوچک به حادثهای بزرگ تبدیل شوند. علاوه بر ترافیک، آلودگی هوا نیز مزید بر علت شده است. آلودگیهای صوتی ناشی از ترافیک و انتظار طولانیمدت به مرور زمان موجب عصبانیت شده که بر رانندگی افراد و واکنش آنها در برابر رانندگان و افراد دیگر تاثیر منفی میگذارد. البته با خارج شدن از ترافیک هم این عصبانیت به پایان نمیرسد و در خانه و محیط خانواده نیز این شرایط روحی و روانی میتواند تداوم یابد. این معضل با وجود آثاری که در بخشهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و روانی جامعه دارد، نیازمند راهکارهایی مدبرانه است. با بیتفاوتی مدیران، عنوان کردن چالشها و برگزاری همایشهای گوناگون نمیتوان این گره کور اجتماعی را که به مرور زمان کورتر شده و باز هم کورتر میشود را باز کرد.
عباس مجیدینژاد-رئیس انجمن صنفی مراکز معاینه فنی خودرو کشور
منبع: روزنامه صمت
انتهای پیام/