در حالی شمارش معکوس اتحادیه اروپا مبنی بر اجرای مکانیسم ماشه آغاز شده که این روزها صنایع مختلف از جمله خودرو و قطعه به واسطه جنگ ۱۲ روزه و اثرات ناشی از آن در رکودی سنگین به سر می برند و با این شمارش هر روز به نابودی و بازگشت روزهای سیاه خود نزدیک تر می شوند به طوری که کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند با توجه به زمان محدود، تنها پیش بینی تعطیلی این صنعت وجود دارد مگر آن که اتفاق خاصی از بروز چنین فاجعه ای جلوگیری کند.
سال ۱۳۹۴ را می‌توان نقطه عطفی در صنعت خودروی ایران دانست؛ چراکه امضای برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) نه‌‌‌تنها به بخشی از تحریم‌های بین‌المللی پایان داد، بلکه نویدگر تحولات مهمی در صنایع مختلف از جمله خودروسازی بود.
بازار خودرو همسو با سایر بازارهای مالی واکنش سریعی به اخبار مذاکرات و احتمال احیای برجام نشان داده و ریزش قیمت ها در این بازار ادامه دار بوده تا جایی که نه تنها خریداری در این بازار وجود ندارد بلکه عمده مشتریان بنگاه های فروش خودرو را فروشندگانی تشکیل می دهند که از ترس ریزش بیشتر قیمت ها نسبت به فروش خودروی خود اقدام کرده اند.
کد خبر: ۵۲۷۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۵
«دنیای اقتصاد» احتمال سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت خودروی کشور
مذاکرات بر سر احیای برجام در حالی پس از چند ماه وقفه از هفته گذشته بین ایران و دیگر کشورها از سر گرفته شده که نتیجه آن از حیث لغو یا ماندگاری تحریم، اهمیت بسیار زیادی برای خودروسازی دارد. با وجود ازسرگیری مذاکرات برجام ی در وین، برخی کهنه‌کاران سیاسی عمدتاغربی اولا چندان امیدی به حصول توافق میان دو طرف ندارند و ثانیا تضمینی بابت ماندگاری آن متصور نیستند.
این روزها مسئله دور جدید مذاکرات در وین و برجام 2 خبرساز است. اجرایی شدن برجام 2 یا عدم دست یابی به توافق می تواند بر تمامی حوزه های مختلف اقتصاد از جمله صنعت خودرو اثر گذار باشد.
این روزها که صحبت از احیای توافق هسته‌ای برجام و بازگشت خودروسازان خارجی به کشور (پس از لغو تحریم‌ها) است، برخی ساز مخالف می‌زنند و معتقد به بازگشت شرکای خارجی نیستند، گویی خارجی‌ها برای آمدن ایران صف کشیده اند.
در حالی در روزهای پایانی سال به سر می بریم که نه تنها با روی کار آمدن رییس جمهور جدید آمریکا، توافقی صورت نگرفت بلکه گشایشی نیز انجام نشد و تحریم ها نیز همچنان به رویه سابق ادامه دارد و در این شرایط سرنوشت صنعت خودرو به عنوان یکی از صنایع تاثیرپذیر از توافق، در سال ۱۴۰۰ با ابهامات زیادی روبرو است.
در حالی مدل همکاری مشترک صنعت خودرو با شرکای خارجی همواره محل بحث بوده که کارشناسان این حوزه معتقدند اگر سرمایه این شرکت ها به صنعت خودرو ایران گره خورده بود، پایبندی این شرکت ها به همکاری با ایران عمیق تر بود و به راحتی حاضر به ترک ایران نبودند بنابراین صرف داشتن خط تولید و یا داخلی سازی قطعات نمی تواند صنعت خودرو را در همکاری با شرکای خارجی به موفقیت برساند.
در‌حالی‌که هنوز توافق هسته‌ای و برجام احیا نشده و تحریم‌ها علیه خودروسازی کشور نیز کماکان برقرار است، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از همین حالا موضع خود را در قبال همکاری‌های خارجی آتی در این صنعت، اعلام کرده‌اند.
در شرایطی که بیشتر شرکای خارجی خودروسازی ایران به دلیل تحریم، کشور را ترک کرده‌اند، وزیر صنعت، معدن و تجارت از خودروسازان داخلی خواسته تا به دنبال همکارانی جدید بگردند.
خروج ایالات‌متحده آمریکا از توافق نامه برجام در شرایطی یکسالگی خود را پشت‌سر گذاشت که صنعت خودرو متاثر از بازگشت تحریم‌ها بار دیگر با چالش‌های فراوانی مواجه شد.
خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، دامن شرکت‌های مختلف اروپایی و آمریکایی را گرفت به نحوی که خودروسازانی که با ایران قرارداد همکاری چندساله داشتند و شرکت هواپیمایی همچون بوئینگ آمریکا نیز از این مساله متضرر شدند.
چینی‌ها و اروپایی‌ها با خروج آمریکا از برجام ، از ایران خارج شده‌اند و یک سناریوی پیش روی صنعت خودروسازی جایگزین کردن شرکای جدید همچون روسیه و هند است که به عقیده مرادلو کارشناس صنعت خودروسازی این شیوه اشتباه و خودروسازان این دو کشور گزینه‌های مناسبی نیستند.
قیمت خودروهای داخلی بالاخره با وعده افزایش تیراژ و عرضه محصولات به بازار، بالا رفت و از ابتدای بهمن امسال نیز به‌نوعی آزاد خواهد شد؛ این در حالی است که تولید خودروسازان روندی کاهشی دارد و با توجه به شرایط کنونی از لحاظ سیاست خارجی و اقتصادی نیز چشم‌انداز مثبتی در بخش تولید قابل تصور نیست.
روزهای رویایی موفقیت برجام برای ایران یک طرف و شادمانی و آینده نگری مسئولان، کارشناسان و فعالان بازار برای صنعت خودرو از سویی دیگر از یاد رفتنی نیست. اما این شادمانی صنعتی تنها دو سال به طول انجامید و با آمدن ترامپ، آنچه برجام برای صنعت خودرو کاشته بود، پژمرد و برداشت نشد.
خودروساز فرانسوی، رنو، گزارش داد که درآمد این شرکت در سه ماه سوم امسال با افت فروش در بازارهای درحال ظهور و خروج از بازار ایران آسیب دیده است و ۶ درصد سقوط کرده است.
از هشت سال پیش با ورود شورای رقابت به عرصه قیمت‌گذاری خودرو، تعیین قیمت محصولات پرتیراژ خودروسازان با چالش‌هایی همراه شد، این در شرایطی است که بعد از خروج یکجانبه ایالات‌متحده آمریکا از توافق‌نامه برجام و بازگشت تحریم‌های مرتبط با صنعت خودرو، این چالش‌ها هم‌اکنون تشدید شده است.
زنجیره خودروسازی کشور بعد از خروج آمریکا از برجام و به‌دنبال آن بازگشت تحریم‌ها دچار شوک شد، به‌طوری‌که تبعات این شوک خود را در افت تولید شرکت‌های خودروساز و همچنین آشفتگی بازار نشان داد.
وقتی در تاریخ 18 اردیبهشت 97، رئیس جمهور آمریکا رسما اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شد، دو انتخاب در برابر من وجود داشت. اول، من نیز اعلام کنم که ایران از برجام خارج می شود که موجب ناامنی و بی ثباتی بیشتر در منطقه می شد و دوم، دادن مهلت چند هفته ای به اعضای باقی مانده در برجام تا تبعات خروج آمریکا از این توافق را که نتیجه زحمات و مذاکرات بسیار سخت و فشرده 12 ساله بود جبران کنند. به منظور پاسداری از صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی و احترام به حقوق و مقررات شناخته شده بین المللی، گزینه دوم را انتخاب کردم.