راز سودآوری خودروسازی دولتی در ایران

به گزارش خودروکار، بسیاری از بنگاه های اقتصادی تولیدی و یا تجاری بنا به دلایل درونی و یا بیرونی از سودآوری ناتوانند.

مدیریت رقابتی و یا دستوری دولتی در بسیاری از اقتصادهای بسته جهان عامل سودآوری یا زیان بنگاه های اقتصادی است. صنایع خودروسازی در ایران هم از این قاعده کلی مستثنی نیست.

صنایع خودروسازی در ایران در یک بازار بسته مدیریت دولتی علی رغم ناکارآمدی مدیریتی در بنگاه داری سالهای بسیاری سودآور بودند.

این سودآوری با تشدید تحریمها و افزایش قیمت ها در بازار به علت کاهش توزیع و تولید خودرو به شدت تحت تاثیر قیمت گذاری دستوری شورای رقابت و سازمان حمایت قرار گرفت و کارخانجاتی که تا پیش از این سودهای کلان در صورتهای مالی خود نشان می دادند به مجموعه های زیان ده تبدیل شدند.

علی رغم زیانهای شدید این دوره خروج منابع با ارزش مالی از شرکتها ادامه پیدا نمود و تقریبا صنایع خودروسازی کشور به مرز ورشکستگی رسیدند. البته راه حل نجات از این ورشکستگی بستن بازار و تلاش برای تشدید بازار دستوری با کمترین رقابت به کمک دیوار تعرفه و دستکاری های دائمی تعرفه ای تشخیص داده شده است که رویه ای ناصواب است.

صنایع خودروسازی ایران از قیمت گذاری دستوری آسیب دیده است ولی مهم ترین آسیب را فربگی و کاهلی عدم رقابت در یک بازار باز به آن وارد نموده است. بررسی صورتهای مالی صنایع خودروسازی ایرانی نشان می دهد، منابع مالی گران قیمت (که خود آسیب عدم رقابت در بازار پولی کشور است) تمام سود ناشی از فروش با حاشیه های بالای محصولات را می بلعد.

 سرمایه گذاری غیر ضروری بر روی پروژه های گسترش خطوط تولید در داخل و خارج تحت فشارهای سیاسی و خرید مکرر سایر بنگاه های خصوصی و نهایتا خرید سهام خود خودروسازان که خروج نقدینگی و منابع مالی ارزشمند آنها را بدنبال داشت سبب شد هزینه های مالی به حدی سنگین شود که مدیریت دستوری بازار انحصاری هم به کمک خودروسازان نیاید.

در کنار این خروج نقدینگی که به تعبیری خونریزی شدید صنایع خودروسازی می ماند، گسترش و تاسیس شرکتهای ناکارآمد سبب شده است هزینه های سربار شرکتها هم افزایش یابد. کیفیت پایین قطعات دریافتی و مونتاژ بی دقت محصولات هم سبب زیانهای گسترده ناشی از خدمات پس از فروش و ضمانت کیفیت محصولات شود.

 همه این عوامل سبب شده است علی رغم تلاش بر گران تر فروشی محصولات در بازار داخلی که به لطف حمایتهای بی دریغ وزارت صمت در بسیاری از محصولات محقق می شود نه تنها به صورت سود در صورتهای مالی مشاهده نشود بلکه زیانهای سنگین به سهامدارن تحمیل شود.

چابک سازی، افزایش رقابت در بازارهای کشور اعم از خودرو و بازار پول و تامین سرمایه، سبک سازی سازمانی، عدم توسعه فضاهای تولیدی تا دستیابی به حداکثر ظرفیت و پتاسیل تولید فعلی، عدم سرمایه گذاری توسعه ای صرفا به دلایل سیاسی و مهم تر از همه کاهش دخالتهای مدیران سیاسی در مدیریت صنایع و استفاده از مدیران کارآمدتر و مجهز به دانش روز می تواند مسیر سودآوری را تصحیح نماید و صنایع خودروسازی کشور در یک بازار رقابتی هم سودآور کند.

فربد زاوه: کارشناس صنعت خودرو

انتهای پیام/